17 okt Hynstedagen trekken veel publiek

GARYP – Traditioneel was zaterdag de dag waarop in feite het zwaartepunt viel van de Hynstedagen in Garyp. Ging de donderdag nog gedeeltelijk gebukt onder het geweld van de vertoornde weergoden, vrijdag was dat al een stuk beter en de zaterdag ontpopte zich zelfs als een prima buitensportdag. En dat betekende veel publiek dat keek naar een lang en overvol programma waarbij de overheersende kleur zwart was: Friese paarden dus.

“Wy binne der goed foarwei kaam”
Dat was de conclusie van Hynstedagen-preses Sietse de Boer, hij vervangt de vorig jaar overleden voorzitter Roel Wijmenga. En de zucht van verlichting die hij erbij slaakte sprak boekdelen. “Want wy hawwe der mei syn allen safolle wurk fan hân, dan soe it dochs deasûnde wêze dat dat dan allegaerre foar neat wêze soe. En dan
ha’k ik noch net iens oer it jild. Wy binne gelokkich net ôfhinkelik fan de entreejilden, dit concours is gratis foar elkenien, mar jo wolle as organisaasje graach wat werom dwaan foar al dy sponsors. De start wie net bêst tongersdei, mar dêrnei is it aardich opknapt. Achterôf meist wol sizze dat wy it troffen ha, wy binne der goed foarwei kaam. Mar: ik ha der wol even fan wekker lein, ek al om’t it foar my de earste kear wie. Ik bin in man fan ‘dwaan’, no moast ik folle mear oaren oanstjoere, ik moast delegeare sis mar. En dat moat efkes wenne.” Maar noch het publiek, noch de deelnemers zullen wat van deze perikelen gemerkt hebben. Met andere woorden, Sietse de Boer deed het prima, al kon hij af en toe niet laten om zelf de handen uit de mouwen te steken. “It wie prachtich”, zegt hij afsluitend, “mar ik sil wol bliid wêze dat wy jûn mei in pilske yn ‘e hân de saken nochris oereidzje kinne.”

Zwart
De zaterdag staat traditioneel in het teken van het Friese paard en dat betekent dat de hoofdring om de haverklap totaal zwart kleurt. Het is maar goed dat de aangespannen rubrieken voor zowel de concourswagen als de sjees er de nodige kleur in brengen. En gelukkig schijnt de zon, dat maakt het allmaal een stuk ‘fleuriger en freonliker’. ‘Fleur en faasje’ zit er wel in op de zaterdagmiddag op Sumarreheide. Er is veel publiek en dat staat en zit te kijken naar een overdaad aan rubrieken en je moet in feite een kenner zijn om het allemaal uit elkaar te houden. Zo nu en dan zie je een deelnemersveld waarvan je je je afvraagt of je deze mensen een half uur geleden ook niet hebt gezien. Maar dan helpt de speaker je uit de droom door te melden dat het hier gaat om een heel andere categorie paarden. Jonger of ouder, meer of minder gelouterd.

Plaatje
Hoe dan ook, zelfs als je een leek bent op het gebied van tuigen, zo heet dat als paarden voor een wagen laten zien wat ze fysiek en qua temperament in huis hebben, dan nog is het wat de Duitsers zo mooi ‘eine Augenweide’ noemen. Een lust voor het oog. De liefhebbers van historie en nostalgie komen meer dan aan hun trekken als het hoofdterrein wordt ingenomen door een groep aanspanningen met de mannen in stemmig zwart en de vrouwen in prachtig gekleurde jurken bekroond met een gouden oorijzer. Vroeger was dat het summum van stijl en natuurlijk hét zichtbare teken van welvaart. Toen waren er blijkbaar nog wel degelijk ‘rike boeren’…

Pony’s
Wat er deze middag ook te zien is, zijn de pony’s die we deze driedaagse al eerder in actie zagen. Nu ‘moat de bûter jild jilde’ en moet duidelijk worden wie er met het winnaarslint vandoor gaat. Ik ben blij dat ik niet in de jury zit, ik zou het echt niet weten, ik zou denk veel te veel naar ‘het plaatje’ kijken vrees ik. Zoals al eerder opgemerkt: kinderen en pony’s, een ijzersterke combinatie. Ik heb inmiddels gezelschap gekregen van een substantieel deel van het Friese journaille, waarvan sommigen wél, anderen minder deskundig zijn. Want voor een echt verslag leent zo’n heel programma zich nauwelijks, je moet als verslaggever een keuze maken en er een highlight uit plukken. Qua foto’ s is het niet zo ingewikkeld, met name de aanspanningen leveren zoveel mooie plaatjes op, dat het lastig is om een keuze te maken. Op deze website heb ik gelukkig ruimte voor een forse handvol foto’s, maar de mensen die voor een krant werken kunnen eigenlijk slechts één foto gebruiken. Ik benijd ze niet. Maar gezellig zo met z’n allen is het wel, zeker in de wetenschap dat er achter ons een compleet warm en koud buffet staat opgesteld. Ja, met de catering is bij dit evenement niks mis, dat maken we wel anders mee. Niet dat het onze mening over een evenement beïnvloedt, tenminste dat houden we naar buiten toe stug vol, maar prettig is het natuurlijk wel. We hebben onze eigen perstribune georganiseerd en de organisatie is niet dermate strak dat men daar aanmerkingen op heeft. Bovendien is voorzitter Sietse de Boer voor ons een prettig en altijd beschikbaar aanspreekpunt. Ook nooit weg natuurlijk.

Lang
Het is een lange middag, maar door de grote afwisseling in het programma hebben we daar niet veel erg in. Er zijn kampioenschappen te verrijden, al is het mij niet helemaal duidelijk waar de winnaars nu precies kampioen van zijn. Maar officieel is het wel degelijk, het Wilhelmus wordt gespeeld en het winnende paard krijgt een heuse sjerp omgegord als teken van eeuwige roem. En als bij de ereronde voor de viptribune langs de rijders hun zweep heffen als eerbetoon aan het publiek, weet je hoe belangrijk zo’n titel voor hen is.

Fokdag
Een hoogtepunt tijdens deze Hynstedagen is ook traditioneel de benoeming van de algehele fokdagkampioen, zeg maar het paard dat tijdens al die keuringen het meest indruk heeft gemaakt op de jury. In mijn lekenogen een welhaast onmogelijke keuze, maar de juryvoorzitter legt even haarfijn uit waarom de winnaar wint. En dan gaat het over ‘aangrijpende voorbenen en een stuwende achterhand’ en dat soort vaktaal. Eerder op de dag hebben we bij zo’n juryrapport als eens de indruk gekregen dat de spreker het niet zozeer had over het betreffende paard, maar over de assistente van de voorbrenger, een duidelijk boven-modaal gebouwde blondine, uiteraard met paardenstaart, die in feite naadloos voldeed aan de criteria van de jury…. Want het is natuurlijk zoals mijn oude volleybalvriend Jaap placht te zeggen: “At wy dêr net mear nei sjogge wurde wy pas echt âld”. U begrijpt, wij zitten ons bepaald niet te vervelen, al houdt onze deskundigheid bepaald niet over.

Prachtig
Maar wat lopen er toch fraaie combinaties hier rond op dit grasveld op Sumarreheide, eigenlijk niet te geloven. En dat zo’n groot evenement in feite wordt opgezet en bestierd door een groep vrijwilligers. En dat in deze tijd waarbij de openingszin steeds meer klinkt als ‘wat schuift het’. Er zijn dus blijkbaar nog mensen genoeg die iets voor niets willen doen, voorzitter Sietse de Boer refereert daar ook nadrukkelijk aan in zijn openingswoord. Later mag hij ook nog de gastheer zijn van burgemeester Eric ter Keurs van Tytsjerksteradiel en gedeputeerde Tineke Schokker. De burgemeester reikt de prijs uit van de fokdagkampioen, getooid met de fraaie naam Cecilia van Zweins van Douwe Plantinga uit Vrouwbuurt. Die toont zich bijna tot tranen toe geroerd, zo’n titel heeft een enorme impact, voor ons als buitenstaanders nauwelijks in te schatten. En als het ‘Frysk bloed tsjoch op’ over de Joute van der Meerweg schalt is het concoursterrein even het middelpunt van Fryslân. Een ‘kippenvelmoment’ heet dat in het huidige sportjargon.

Conclusie
Als ik terug naar huis rij, als je ver kunt gooien, ik denk aan bijvoorbeeld Rutger Smith, kun je mijn woning wel zowat ‘begoaie’, overdenk ik nog even wat ik allemaal heb gezien deze drie dagen. Prachtige sport, dat zeker, al mis ik nog altijd de deskundigheid om alles op z’n merites te beoordelen. Eigenlijk is dat natuurlijk altijd zo, maar als verslaggever die van alle markten thuis moet zijn, kun je nauwelijks overal genoeg van weten. Maar dan nog blijft er genoeg op mijn netvlies hangen om van een bijzonder geslaagde editie van de Hynstedagen te kunnen spreken.

Binne Kramer